Trombocytopenia (ma?op?ytkowo??) to stan charakteryzuj?cy si? bardzo ma?? liczb? p?ytek krwi. W sytuacjach klinicznych cz?sto wyst?puje r¨®wnie? niezauwa?alne fa?szywe obni?enie liczby p?ytek krwi zwane pseudotrombocytopeni? (PTCP). Jest to zjawisko in vitro spowodowane zlepianiem si? ze sob? p?ytek krwi, w wyniku kt¨®rego automatyczne analizatory hematologiczne podaj? fa?szywie nisk? liczb? p?ytek krwi. Technicy laboratoryjni z trudem pr¨®bowali rozwi?za? ten problem.

?

Czy uda?o im si? znale?? proste rozwi?zanie?

?

Przyjrzyjmy si? dw¨®m przypadkom klinicznym maj?cym miejsce w czasie pandemii COVID-19.

?

Opowie?? o dw¨®ch szpitalach

Pierwszy przypadek przedstawiamy dzi?ki uprzejmo?ci szpitala San Jos¨¦ Osorno Base Hospital (HBSJO) w Chile. Pacjent bez ma?op?ytkowo?ci wykazanej w wywiadzie, przebywa? w tym szpitalu od stycznia do marca 2020 r. Hospitalizacja wi?za?a si? z ostrym krwawieniem z wrzodu trawiennego i zaka?eniem pooperacyjnym. Jednak ze wzgl?du na zwi?kszenie si? liczby pacjent¨®w z COVID-19, w szpitalu HBSJO ros?o r¨®wnie? napi?cie i liczba hospitalizowanych pacjent¨®w.

?

W celu zapewnienia bezpiecze¨½stwa pacjent¨®w, wszystkie osoby niechoruj?ce na COVID-19, w tym nasz pacjent, byli przenoszeni do innych szpitali.

Omawiany pacjent zosta? przeniesiony do szpitala w Purranque, gdzie kontynuowa? leczenie. Chocia? szpital w Purranque by? wolny od pacjent¨®w z COVID-19, w nag?ych sytuacjach klinicznych nie zapewnia? tak wszechstronnej opieki, jak szpital HBSJO. Historia tego pacjenta zwi?zana jest zatem z dwoma szpitalami. Jak wida? z ilustracji, objawy kliniczne pacjenta nie by?y sp¨®jne z wynikami przeprowadzanych bada¨½. W celu zbadania zak?¨®caj?cego wp?ywu lek¨®w przeciwzakrzepowych na liczb? p?ytek krwi, pracownicy laboratorium szpitala HBSJO pobrali dwie pr¨®bki z krwi pacjenta i wykonali analiz? na linii analizy kom¨®rkowej CAL 8000 firmy Mindray, wykorzystuj?c dwa r¨®?ne rodzaje antykoagulant¨®w ¨C EDTA i cytrynian sodu w st??eniu 3,2%. Otrzymano nast?puj?ce wyniki:

Po pierwszym pomiarze podano wynik PLT-I, natomiast po wykonaniu oznaczenia w kanale RET, w drugim pomiarze podano wynik PLT-O.

?

Problem zosta? wyja?niony po przeprowadzeniu mikroskopowej analizy wynik¨®w. Po trudnym dla pacjenta transferze pomi?dzy szpitalami, otrzyma? on wreszcie prawid?ow? diagnoz? i leczenie.

?

Podst?pny, jednak daj?cy si? rozwi?za? problem medyczny

Chocia? agregacja p?ytek krwi mo?e prowadzi? do postawienia fa?szywej diagnozy ma?op?ytkowo?ci, problem ten daje si? rozwi?za?.

?

Poznajmy teraz przypadek 23. letniego pacjenta z Chin, kt¨®ry zosta? przyj?ty na oddzia? chor¨®b zaka?nych szpitala w Chinach.

?

Badanie morfologii krwi pacjenta wykonano na linii analizy kom¨®rkowej CAL 8000 firmy Mindray. Wynika?o z niej, ?e liczba p?ytek krwi wynosi?a zazwyczaj 100+, a jednocze?nie jedynie 61 z nich zosta?o oznaczonych na analizatorze CAL 8000 jako ?agregaty¡±. W badaniu mikroskopowym nie by?o wida? agregacji p?ytek krwi.

Technik laboratoryjny w pierwszej kolejno?ci wykona? badanie z wykorzystaniem obiektywu o niskiej mocy, w kt¨®rym nie uwidoczniono agregacji p?ytek krwi. Nast?pnie ocen? liczby p?ytek krwi wykonano ponownie z wykorzystaniem mikroskopu z olejem imersyjnym. R¨®wnie? w tym badaniu agregaty p?ytek krwi nie by?y widoczne.

Na histogramie pr¨®bki widoczna powinna by? ma?a liczba krwinek czerwonych lub ich fragment¨®w. W por¨®wnaniu z prawid?owym wykresem rozk?adu, w obrazie skategramu widoczne by?y grudki niebieskich cz?steczek, co wskazywa?o na agregacj? p?ytek krwi.

Na analizatorze CAL 8000 zlecono analiz? w kanale RET i otrzymano wynik PLT-O.

W oparciu o powy?sze dane mo?na stwierdzi?, ?e okre?lenie liczby PLT-O mo?e u?atwi? zidentyfikowanie fa?szywie niskich odczyt¨®w liczby p?ytek krwi spowodowanych przez ich agregacj? PLT i uchroni? przed postawieniem b??dnej diagnozy.

?

W obydw¨®ch przypadkach, pseudotrombocytopenia (PCTP) by?a spowodowana agregacj? p?ytek krwi. Chocia? agregacja p?ytek krwi jest powodowana przez czynniki in vivo oraz in vitro, przypadki te koncentruj? si? na sytuacji in vitro.

Pseudotrombocytopenia zale?na od EDTA (w skr¨®cie EDTA-PTCA) powodowana przez antykoagulant EDTA stanowi powszechne zjawisko w badaniach laboratoryjnych. Je?li wyst?puje, a nie zostanie w kr¨®tkim czasie zidentyfikowana, wnosi b??dne informacje, kt¨®re mog? prowadzi? do b??dnej diagnozy pacjenta, a wreszcie do jego niew?a?ciwego leczenia.

?

Na szcz??cie, rozw¨®j technologii w medycynie laboratoryjnej umo?liwia wprowadzanie do analizatora hematologicznego coraz wi?kszej liczby parametr¨®w, umo?liwiaj?c unikni?cie powy?szych sytuacji. Obecnie badanie p?ytek krwi mo?na wykona? poprzez PLT-I (w oparciu o impedancj? DC) i PLT-O (w oparciu o fluorescencyjne barwienie kwasu nukleinowego, wykonywane w kanale RET). W przypadkach pr¨®bek krwi o du?ym ryzyku agregacji, technologia detekcji PLT-O na automatycznym analizatorze hematologicznym z serii BC-6000 firmy Mindray i linii analizy kom¨®rkowej CAL8000/60000 mo?e skutecznie korygowa? zliczenia p?ytek krwi, szczeg¨®lnie dla pr¨®bek krwi z fa?szywym zmniejszeniem liczby p?ytek krwi ze wzgl?du na EDTA.

Bibliografia:

[1] Studium przypadku PLT. LABORATORIO HBSJO CHILE, Drr Sandra.
[2] Can you see the "coastline"? Liuzhou Municipal Liutie Central Hospital, zhenni Lu,xiaoyong Liu, jiajia Huang.
[3] PLT-O, getting a More Accurate Result for EDTA-PTCPPatients. Department of Laboratory Medicine at the Second People's Hospital inNeijiang, Sichuan Province. Zhenzhong Zhou.