HemaBook B?lüm 8: COVID-19'da K?rm?z? Kan Hücrelerinde Meydana Gelen De?i?iklikleri Fark Ettiniz mi?
Mindray 2021-04-25
26 Ocak 2021 itibariyle, koronavirüs 2019 (COVID-19) pandemisi dünya genelinde 100 milyondan fazla insan? etkiledi. A?? ?al??malar?, gelecekte durumu iyile?tirmeye yard?mc? olacak. Ancak mevcut durumda, ?iddetli hastal?k riski en yüksek olan hastalar?n belirlenmesi ?nem arz etmektedir. Erken müdahaleyi kolayla?t?rmak ve kritik bak?m krizlerini hafifletmek yerel hastane kaynaklar?n? y?netmek amac?yla, doktorlar rutin, dü?ük maliyetli ve ?neri niteli?inde parametreler üzerinde ara?t?rmalar ger?ekle?tirerek COVID-19'un prognozuna ve ?iddetli vakalar?n belirlenmesine destek sa?lamaktad?r[1,2,3].
Beyaz kan hücresi say?s? (WBC), n?trofil say?s?, n?trofil/lenfosit oran? (NLR) gibi inflamatuar parametreler COVID-19'un tan?s?n? ve prognozunu destekleyebilir. Peki ya k?rm?z? kan hücreleri?
?
G?zlemlenen eritrosit say?s? kritik hastalarda de?i?iklik g?steriyor
Dr. Wang, iyi ve k?tü sonu? gruplar?ndan al?nan hematoloji sonu?lar?n? kar??la?t?rm?? ve ?iddetli hastalar?n prognozunun tahmininde en iyi tek parametrenin RDW-SD oldu?unu belirlemi?tir[4,7].Buna ek olarak, Lenfosit say?s? ve RDW-CV ile Lenfosit say?s? ve RDW-SD parametrelerinin kombinasyonunun ?iddetli COVID-19 prognozunun tahmininde daha iyi oldu?u sonucuna var?lm??t?r (?ekil 2)[7].
?ekil 2. ?iddetli COVID-19 hastalar?n?n hematoloji parametrelerinin tahmin analizi ve sonu?lar?. Lenfosit say?s? ve RDW-SD: Lenfosit say?s? ve RDW-SD do?rusal uydurma sonucunda elde edilen birle?ik parametre. ****, P<0.0001.?
?
Dr. Zhang, HGB'nin ?iddetli grupta orta ?iddetli gruba g?re daha dü?ük oldu?u sonucuna varm??t?r[5]. Yeni birle?ik parametre %Lenfosit ve HGB, en iyi hassasiyete ve ?zgüllü?e sahiptir (Tablo 1). Bu do?rultuda, %Lenfosit ve HGB hastal?k prognozunun g?stergeleri olarak kullan?labilir.
?
Tablo 1. ?? parametre i?in al?c? ?al??ma ?zellikleri analiz sonu?lar?
AUC, ROC alt?nda kalan alan; %Lenfosit, lenfosit yüzdesi; HGB, hemoglobin.
?
Dr. Wang'?n bir di?er makalesinde[6], NLR, RDW-CV, RDW-SD dahil olmak üzere bir?ok hematolojik parametrenin hastal?k ilerledik?e de?i?ti?i a??klanmaktad?r. Do?rusal uyum ile elde edilen NLR ve RDW-SD birle?ik parametreleri, daha iyi te?his verimlili?i sa?lam??t?r (AUC = 0,938) ve bu, tek parametreler aras?nda en iyisi olmu?tur (?ekil 3). S?n?r de?er 1,046 oldu?unda, ?iddetli vakalar? orta ?iddetli COVID-19 vakalar?ndan ay?rt etme hassasiyeti %90,0 iken ?zgüllük %84,7 olmu?tur.
?ekil 3. ?iddetli COVID-19 vakalar?n?n tan?s?nda tek ve birle?ik parametreler kullan?lan ROC analizi. "*" ?nemli sapmaya i?aret eder.
Kritik hastalarda bu eritrosit de?i?iklikleri neden meydana geldi?
RET'deki art???n RDW'nin yükselmesine katk?da bulunabilece?i bulunmu?tur (?ekil 4). Hastal?k ilerledik?e, MFR ve HFR ile birlikte RDW-SD de artm??t?r. Periferik kandaki artm?? RET, anizositozda bir art??a neden olabilmektedir.
Hematoloji analiz?ründe bu eritrosit de?i?ikliklerini nas?l g?zlemleyebiliriz?
9 kareli da??l?m grafi?ine bakt???m?zda, RBC hacmi/hemoglobin konsantrasyonu (V/HC) da??l?m grafi?i, kritik hastalar?n eflatun renkteki da??l?mlar?n?n ?nemli ?l?üde sola e?imli oldu?unu g?stermi?, bu da dü?ük HC'li (hemoglobin konsantrasyonu) RET'lerin ?nemli ?l?üde artt???na i?aret etmi?tir; bu, kritik COVID-19 hastalar?nda benzersiz bir eritroid hiperplazisi paternini temsil edebilir (?ekil 6A)[7]. Bununla birlikte, bu gibi dü?ük HC'li RET'lerin kritik COVID-19'un tan?sal bir belirteci olup olamayaca?? konusunda daha fazla ara?t?rma yap?lmas? gereklili?i devam etmektedir[7].
?ekil 6. COVID-19 ?iddeti farkl? olan hastalarda, RET da??l?m grafi?i sonu?lar?nda farkl?l?klar g?rülür.Veriler, ortalama ± SD olarak g?sterilir. ****, P<0.0001; ***, P<0.001; **, P<0.01; *, P<0.05. FS, ileri da??l?m; SS, yan da??l?m; FL, floresans; HC, hemoglobin konsantrasyonu; VOL, hacim; ns, anlaml? de?il.
?
Geli?mi? teknolojilerle birlikte, %Lenfosit ve RDW-SD, Lenfosit say?s? ve HGB ile NLR ve RDW-SD gibi yeni birle?ik hematolojik parametrelerin COVID-19 prognosti?inde destekleyici predikt?rler oldu?u bulunmu?tur. Mindray BC-6000 serisi analiz?rlerde ?ok daha fazla e? de?i?ken incelenebilir ve geli?tirilebilir. ?zellikle BC-6800Plus'ta, RET kanal? son derece hassas lazer da??l?m teknolojisinden yararlanarak RBC'lerin ve RET'lerin say?s?n?, boyutunu ve hemoglobin konsantrasyonunu tespit edebilir. Bu nedenle, COVID-19 prognozu i?in kendi belirledi?iniz parametreleri hemen kullanmaya ba?laman?z ?nerilir.
Referanslar:
[1] Ghahramani, S., Tabrizi, R., Lankarani, K.B. et al. Laboratory features of severe vs. non-severe COVID-19 patients in Asian populations: a systematic review and meta-analysis. Eur J Med Res 25, 30 (2020).
[2] Li, Q., Cao, Y., Chen, L. et al. Hematological features of persons with COVID-19. Leukemia 34, 2163–2172 (2020).
[3] Wang D, Hu B, Hu C, et al. Clinical Characteristics of 138 Hospitalized Patients With 2019 Novel Coronavirus–Infected Pneumonia in Wuhan, China. JAMA. 2020;323(11):1061–1069.
[4] Henry BM, Benoit JL, Benoit S, Pulvino C, Berger BA, Olivera MHS, Crutchfield CA, Lippi G. Red Blood Cell Distribution Width (RDW) Predicts COVID-19 Severity: A Prospective, Observational Study from the Cincinnati SARS-CoV-2 Emergency Department Cohort. Diagnostics (Basel). 2020 Aug 21;10(9):618.
[5] Zhang W, Zhang Z, Ye Y, Luo Y, Pan S, Qi H, Yu Z, Qu J. Lymphocyte percentage and hemoglobin as a joint parameter for the prediction of severe and nonsevere COVID-19: a preliminary study. Ann Transl Med. 2020 Oct;8(19):1231.
[6] Wang C, Deng R, Gou L, et al. Preliminary study to identify severe from moderate cases of COVID-19 using combined hematology parameters. Ann Transl Med. 2020;8(9):593. doi:10.21037/atm-20-3391.
[7] Wang C, Zhang H, Cao X, et al. Red cell distribution width (RDW): a prognostic indicator of severe COVID-19[J]. Annals of translational medicine, 2020, 8(19).
