Diabetes Mellitus (DM) k¨¹resel bir sa?l?k sorunudur. Uluslararas? Diyabet Federasyonu (IDF) taraf?ndan 2019 y?l?nda 11 yeti?kinden birinin (20-79 ya?) DM hastas? oldu?u bildirilmi?tir ve bu oran toplum de?i?tik?e ve n¨¹fus ya?land?k?a artmaktad?r. [1] DM komplikasyonlar? nefropati, retinopati ve koronerarteri hastal??? gibi bir dizi problemi i?erir.

Diyabet y?netimi i?in tan?, uygun tedavi ve glisemik kontrol izleme ?ok ?nemlidir. Sonu? olarak, glikolize hemoglobin (HbA1c), glikolize protein (fruktozamin, FUN), a?l?k plazma glikozu ve 2 saatlik plazma glikozu gibi bir?ok laboratuvar testi uygulamaya konmu?tur. Bunlar aras?nda, HbA1c, DM y?netimi i?in temel bir test olarak kabul edilmektedir.

DM Te?hisi

IDF'ye g?re, d¨¹nya ?ap?nda te?his edilmemi? DM'li yakla??k 232 milyon ki?i var. Bir?ok y?nerge, belirli t?bbi durumlar? olan veya olmayan pop¨¹lasyonda DM taramas?n? ?nerme e?ilimindedir ve HbA1c, bu hedefi kar??lamak i?in uygun bir testtir.[2]Glikoz testlerinden farkl? olarak, HbA1c son g?da al?m?ndan etkilenmez, bu nedenle hastalar?n testten ?nce a? kalmas? veya belirli miktarlarda glikoz almas? gerekmez. T?bbi ge?mi? ve baz? yard?mc? kan?tlar e?li?inde, doktorlar hastan?n HbA1c'si kriterlere uyuyorsa DM te?hisini yapabilir.

Terap?tik ?zleme

Hastalar te?his edildikten sonra ya?am tarz? de?i?iklikleri, ila?lar ve/veya ins¨¹lin gibi tedaviler g?rebilirler. Tedavi y?nteminden ba??ms?z olarak, bu hastal??? b¨¹t¨¹nsel olarak y?netmek i?in izleme ?ok ?nemlidir. HbA1c, yakla??k 3 ayl?k bir s¨¹re boyunca ortalama kan ?ekerini ortaya ??karabildi?inden, bir?ok k?lavuz glisemik kontrol¨¹n izlenmesi i?in HbA1c hedefleri yay?nlam??t?r. Bu hedefler, terap?tik geli?melere rehberlik etmek i?in kullan?labilir.

HbA1c, glisemik kontrol¨¹n de?erlendirilmesi i?in ideal bir belirte?tir. HbA1c'deki her k¨¹?¨¹k azalma, DM ile ili?kili morbidite ve mortalite risklerini ?nemli ?l?¨¹de azaltabilir. Test s?kl?klar?, iyi kontrol edilen hastalar i?in 6 ayda bir ve k?t¨¹ kontroll¨¹ hastalar veya terap?tik rejimlerinde de?i?iklik yapan hastalar i?in 3 ayda birdir.^[6]

?zet

HbA1c ilk olarak 1958'de ayr?ld???ndan beri, bir dizi ?al??ma, DM'nin te?hisi ve izlenmesinde ?ok de?erli oldu?unu kan?tlam??t?r. Birden fazla k?lavuz taraf?ndan ?nerilen temel bir belirte? olarak, HbA1c testleri hastalar i?in ?ok daha kolayd?r, laboratuvar teknisyenlerinin analiz etmesi ?ok daha h?zl?d?r ve doktorlar?n klinik kararlar vermesi i?in kullanmas? ?ok daha g¨¹venilirdir.

Referanslar

[1] IDF DIABETES ATLAS 2019. https://www.diabetesatlas.org/en/
[2] Pippitt, K. & Li, M. Diabetes Mellitus: Screening and Diagnosis. Diabetes Mellitus 93, 7 (2016).
[3] American Diabetes Association. Classification and Diagnosis of Diabetes: Standards of Medical Care in Diabetes¡ª2020. Diabetes Care 43, S14 (2020).
[4] Garber AJ, Abrahamson MJ, Barzilay JI, et al. Consensus statement by the American Association of Clinical Endocrinologists and American College of Endocrinology on the comprehensive type 2 diabetes management algorithm¡ª2017 executive summary. Endocr Pract 2017; 23(1): 207-38.
[5] American Diabetes Association. Glycemic Targets: Standards of Medical Care in Diabetes¡ª2020. Dia Care 43, S66¨CS76 (2020).
[6] HbA1c Testing Frequency: A Review of the Clinical Evidence and Guidelines [Internet]. Ottawa (ON): Canadian Agency for Drugs and Technologies in Health; 2014 Sep 26.
[7] United Kingdom Prospective Diabetes Study Group: Intensive blood-glucose control with sulphonylureas or insulin compared with conventional treatment and risk of complications in patients with type 2 diabetes (UKPDS 33). Lancet 352: 837¨C853, 1998
[8] Stratton IM, et al. Association of glycaemia with macrovascular and microvascular complications of type 2 diabetes (UKPDS 35): prospective observational study. BMJ 321:405¨C412, 2000